Gereformeerde pastorie

Greet Gilhuis-Smitskamp heeft twee boeken geschreven waarin veel van Easternijtsjerk is te herkennen. Als jong domineespaar in hun eerste gemeente zullen ze vast verbaasd hebben gekeken toen er dingen in het dorp gebeurden waarvan ze eerst geen weet hadden. Terwijl Jan C. Gilhuis (predikant in ons dorp van 1932 tot 1936) als dominee de gemeente in trok, was ‘domineesmevrouw’ Greet Smitskamp in de pastorie aanwezig en hoorde natuurlijk later de verhalen van haar man. Vanzelf gebeurden er in de pastorie ook allerlei zaken die bijzonder waren. Die verhalen heeft ze later opgeschrev

Er zijn in Easternijtsjerk drie gereformeerde pastorieën geweest. De eerste was het in 1853 gebouwde doktershuis van Gerard Jan Wilhelm van den Berg. Hij liet dat huis bouwen aan het Lykpaad, het pad dat door elke begrafenisstoet werd gebruikt op weg naar het kerkhof. Deze gewoonte om overledenen langs een bepaalde weg naar het kerkhof te brengen, stamt uit heidense tijden en duidt op de angst dat de dode terug zou keren en de achtergeblevenen dwars zou zitten: door het gebruik van deze speciale weg zou de ziel van de dode in verwarring gebracht worden.

Toen de Gereformeerde Ke

Gereformeerde Pastorie, 1932.
De in 1890 opgerichte Gereformeerde Kerk te Oosternijkerk had van 1894 tot 1920 een pastorie op een achterafplaats aan het Lykpaad. Dat voormalige doktershuis was erg aan onderhoud toe waarvoor grote kosten gemaakt zouden moeten worden.

Daarom werd besloten om deze woning, op een veel betere stand, aan te kopen. Dit huis is in 1910 gebouwd voor boer Bearn Idses Heeringa, bewoner van de boerderij er tegenover. Hij heeft er eerst ook gewoond, maar ging in 1920 terug naar de boerderij aan de overkant van de weg.

Dat was de k

Margaretha Elisabeth Gilhuis-Smitskamp werd op 6 mei 1908 in Den Haag geboren. Haar gereformeerde vader had zich opgewerkt van bakkersknecht tot eigenaar van een van de grootste broodfabrieken in Den Haag; haar moeder deed het huishouden en voedde de kinderen op. In 1990 schreef Gilhuis, die 100 jaar zou worden, voor haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen ‘Tussen herinnering en vergeten’, herinneringen aan haar kindertijd. 
In haar memoires rekent ook Gilhuis af met clichés, zoals het idee dat mensen het ‘vroeger’ heel gewoon vonden dat ee

Mei 1962 kwamen we er wonen. In dat geweldige huis aan de Dokkumerstraat (nu Mûnewei 2). Een landhuis. Grote tuin, mee verzorgd door Bote Nieuwland, die weinig sprak maar ijverig tuinierde. Wij plukten de boontjes en rooiden aardappels. Als uit Gods hand.
Het huis was groot en koud. Geen centrale verwarming, nee: kolenkachels die elke morgen aangestoken moesten worden. In barre winters (en we hebben ze meegemaakt) vroor het in het huis en als het sneeuwde (we hebben het echt meegemaakt) vloog de sneeuw door de kieren van de voordeur de gang in. We ruimden binnenshuis sneeuw.
Bev