1892 Het ontstaan van de Gereformeerde Kerk Achlum
O God! Wij gedenken uwer weldadigheid in het midden Uws tempels. Psalm 48: 10 (Boven de kerkdeur de gebeitelde gevelsteen met deze tekst ).Letterlijke tekst uit de notulen: “ In den jare 1892 werd op den 5e october door de classis Franeker de zorg voor de leden der gereformeerde Kerk die te Achlum woonden, wijl de Kerk des Heeren aldaar nog niet tot openbaring was gekomen, aan de kerk van Arum opgedragen. Arum moet er voor zorgen, dat indien mogelijk, ook uit Achlum de kerk des Heeren tot openbaring kon worden gebracht”.
Rients Westra, die een timmerzaak had, maakte het ontwerp en ook onder zijn leiding werd de kerk aan de Monnikenweg nr 12 gebouwd. Er waren financiële offers van de leden van de gemeente.
Helaas is het ledental van die tijd onbekend. Uit notulen van 1924: “De kerk telt nu 250 zielen, waarvan 120 belijdende leden".
In de Friesche Kerkbode van 6 november 1903 werd het volgende bericht gepubliceerd:“Donderdag 29 October was voor de Gereformeerde Kerk te Achlum een blijden dag. Als kind in de moederkerk van Arum opgevoed en grootgebracht behaagde het den Heere alles zoo te leiden, dat dit kind in wederzijdsche liefde op 25 October hare ouderlijke woning mogt verlaten, om op 29 October haar eigen nieuwe gebouwde woning feestelijk in gebruik te nemen.”Het goed gevulde kerkgebouw werd feestelijk in gebruik genomen met het zingen van Psalm 89 : 1 en gebed door dominee J. Westerink van Lollum als consulent , die ook de woorden die in de gevelsteen gebeiteld waren, aanhaalde.
Maar toen had men een kerkgebouw, maar geen voorganger. Moest er iedere zondag leesdienst worden gehouden? Vaak was er geen andere mogelijkheid. Er kwamen ook gastpredikanten. Reinder Westra bedacht en bouwde een erker aan zijn huis om de gastpredikanten te laten overnachten en hen daar eventueel hun preek te laten voorbereiden. De classis besliste dat de kerkelijke grenzen aangepast moesten worden. Het naburige dorp Hitzum hoorde kerkelijk bij Franeker, maar werd nu ingedeeld bij de kerk van Achlum. Hoeveel kerkleden dit opleverde voor Achlum is niet bekend. Ondanks dat er per jaar meer inkomsten waren, werd toch besloten om de zitplaatsen te verhuren. De eerste keer in 1905 en wel op Paasmaandag om elf uur.
Nu ook Hitzum kerkelijk bij Achlum hoorde, werd er op 1 januari 1906 een kerkenraad gekozen. Rients Westra werd voorzitter, K. Kooistra scriba, R. Dijkstra beheerder van de armenkas. Deze laatste functie zal geen gemakkelijke geweest zijn. Op de kerkenraadsvergadering van 8 maart 1909 werd het beroepen van een eigen predikant besproken. Er kwam een beroepingscommissie. Diverse predikanten werden bezocht en de eerste predikant die beroepen werd was Ds. G.J.G.Aalders ( van 1910 tot 1920).
Het orgel was aan vernieuwing toe. In 1911 werd een platvorm gebouwd en daarop plaatste de orgelfabrikant uit Goes, J. Dekker, een orgel. Het werd feestelijk ingewijd. Waarschijnlijk was Ina Sipma de eerste organiste. De Jong nam de taak op zich om lucht te pompen ( poestertrappen ). Omdat hij belangeloos iedere zondag lucht trapte, kreeg hij eens per jaar een doos sigaren.
De jaren 1940- 1945. Een moeilijke tijd. Men probeerde elkaar te steunen, maar ook zoveel mogelijk landelijk steun te verlenen( financiële).
De kerk groeide in deze bange tijd tot 309 leden. Vergaderen gebeurde overdag. En ook meestal bij iemand thuis. Plannen om een mannenvereniging op te richten zijn pas doorgegaan na de oorlog.
De tijd na de oorlog. Omdat het ledental achteruit ging, had dit ook gevolgen voor het financiële. De oplossing was een dominee in deeltijd. Aan deze periode kwam een eind, toen ook de laatste deeltijdvoorganger een volledige baan in het onderwijs kreeg. Landelijk was er samenwerking met de Nederlands Hervormde Kerk. Toen dan ook de Nederlands Hervormde kerk van Achlum vacant werd, was de tijd rijp voor één gezamenlijke predikant. Twee kerken en een achteruitgaan van de leden... Uiteindelijk werd besloten om de Gereformeerde kerk te sluiten. Gezamenlijk wordt er nu gekerkt in de eeuwenoude Nederlands Hervormde Kerk.
Het afscheid van de Gereformeerde Kerk Achlum was op zondag 3 maart 2002. Voorganger was dominee Bernhard Smilde (predikant van de gereformeerde Kerk Achlum 1949 – 1953 ) Na de zegen wordt het Avondmaalstel en de Bijbel de kerk uitgedragen.
Locatie
Monnikenweg - 8806 K, Achlum
